Zwolnienia lekarskie – rewolucyjne zmiany od 2025 roku
Ministerstwo Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej zaproponowało nowe przepisy, dzięki którym osoby na zwolnieniu lekarskim z jednej pracy będą mogły pracować w innej i otrzymywać za to wynagrodzenie. Projekt ustawy przewiduje również zdefiniowanie „pracy zarobkowej” — niektóre formalne czynności, jak podpisywanie dokumentów, nie będą prowadzić do utraty świadczeń. Co więcej, zwolnienie lekarskie będzie mogło obejmować pobyt za granicą, jeśli jest to uzasadnione zdrowotnie, co prawnicy oceniają jako uzasadnione.
Planowane zmiany w przepisach dotyczących zwolnień lekarskich, które wejdą w życie od 2025 roku, stanowią istotny krok w dostosowywaniu prawa do dynamicznie zmieniającego się rynku pracy. W artykule przedstawiamy kluczowe aspekty nowych regulacji oraz wyjaśniamy, co oznaczają one dla pracowników i pracodawców.
Praca podczas zwolnienia lekarskiego – nowe możliwości
Jedną z najważniejszych zmian jest możliwość podjęcia pracy podczas zwolnienia lekarskiego w jednej firmie, pod warunkiem, że jest to praca wykonywana w innym miejscu zatrudnienia. Oznacza to, że osoby zatrudnione w kilku miejscach mogą być niezdolne do pracy w jednym z nich, ale zdolne do wykonywania pracy o innym charakterze. Takie podejście pozwala pracownikom na częściową aktywność zawodową, co jest szczególnie korzystne w przypadku osób pracujących w zawodach wymagających różnych umiejętności fizycznych i umysłowych.
Definicja „pracy zarobkowej” – kluczowe zmiany
Nowelizacja ustawy wprowadza nową definicję „pracy zarobkowej”, aby lepiej zrozumieć, jakie działania mogą skutkować utratą zasiłku chorobowego. Zgodnie z projektem, pracą zarobkową będzie każda czynność podejmowana dla korzyści finansowej, niezależnie od formy zatrudnienia. Jednak niektóre działania incydentalne, jak podpisywanie kluczowych dokumentów firmowych, nie będą uznawane za pracę zarobkową. Tego typu czynności, podejmowane w wyjątkowych sytuacjach, zostały wyłączone z definicji, aby nie powodować utraty świadczeń.
Nowa definicja uwzględnia różne rodzaje aktywności, które – mimo że wykonywane podczas zwolnienia lekarskiego – nie wpływają na proces leczenia ani rekonwalescencję. Pracownik będzie miał możliwość podjęcia działań zarobkowych, jeśli są one konieczne i nie stanowią przeszkody w powrocie do zdrowia. Ministerstwo uzasadnia, że takie podejście pozwala na elastyczne podejście do absencji, szczególnie dla pracowników, którzy wykonują różne rodzaje obowiązków w różnych miejscach pracy.
Projekt uwzględnia również, że wykonywanie incydentalnych czynności, których zaniechanie mogłoby prowadzić do znacznych strat dla pracodawcy, np. akceptowanie faktur, nie będzie skutkować odebraniem świadczenia.
Praca poza miejscem zamieszkania w trakcie zwolnienia lekarskiego
Projekt przepisów wprowadza również możliwość przebywania na zwolnieniu lekarskim za granicą, jeśli jest to uzasadnione przyczynami zdrowotnymi. Nowelizacja przewiduje, że pracownik może wskazać zagraniczny adres pobytu, co może być przydatne, jeśli choroba wymaga specjalistycznego leczenia niedostępnego w Polsce. W takim przypadku ZUS nadal będzie miał prawo do kontroli, o ile jest to możliwe na mocy przepisów międzynarodowych.
Kontrola ZUS – nowe uprawnienia
ZUS zyska nowe uprawnienia, umożliwiające kontrolowanie osób przebywających na zwolnieniu lekarskim nawet poza adresem wskazanym na L4. Kontrole będą możliwe zarówno dla osób, które mają zwolnienie lekarskie z tytułu ubezpieczenia, jak i dla tych, którzy utracili tytuł ubezpieczenia, ale nadal pobierają zasiłek chorobowy. ZUS będzie mógł także monitorować prawidłowość wykorzystywania zasiłków opiekuńczych, co zwiększy efektywność kontroli nad absencjami chorobowymi.
Praca w kilku firmach a prawo do zasiłku chorobowego
Projekt ustawy przewiduje, że pracownik zatrudniony w kilku miejscach będzie mógł być niezdolny do pracy w jednej firmie, ale zdolny do wykonywania innej pracy w innej firmie. Przykładami mogą być lekarz z ograniczoną zdolnością manualną, który nie może operować, ale może prowadzić zajęcia dydaktyczne, lub dziennikarz z problemami głosowymi, który może pracować nad artykułami, lecz nie poprowadzi audycji na żywo.
Perspektywa pracowników i ryzyko nadużyć
Eksperci wskazują, że zmiany przepisów mogą prowadzić do prób nadużycia nowych regulacji, takich jak praca u konkurencji w trakcie zwolnienia lekarskiego u innego pracodawcy. Pytania rodzą się również wokół kontroli nad wykorzystaniem tych możliwości oraz odpowiedzialności finansowej – szczególnie w kontekście wypłaty podwójnych świadczeń.
Podsumowanie
Zmiany w zasadach przyznawania i wykorzystywania zwolnień lekarskich mają wejść w życie od stycznia 2025 roku. Projektowane przepisy są obecnie w fazie konsultacji publicznych i uzgodnień międzyresortowych, co otwiera pole do dalszej dyskusji i ewentualnych modyfikacji.
Te nowelizacje niosą ze sobą wiele korzyści, ale także wyzwań, które wymagają odpowiedzialnego podejścia zarówno ze strony pracowników, jak i pracodawców.
Zobacz również Nowy PIT Kasowy już w 2025 roku
Na podstawie prawo.pl